De moeizame aankomst van The Iron Nurse
en de andere Laro's binnen de NL krijgsmacht


Voor de vervanging van de Munga en de Nekaf waren in het begin van de jaren zeventig drie kandidaten in de race: de Amerikaanse CJ6 jeep, de Japanse Toyota Landcruiser en de Britse Land Rover. De Amerikaanse jeep viel al snel af omdat deze te duur was en het vrijwel onmogelijk was modificaties doorgevoerd te krijgen. De Toyota was technisch en mechanisch het beste voertuig uit de tests. Maar omdat Japan geen NAVO-partner was, geografisch ongunstig lag in verband met bevoorrading (zeker in oorlogstijd), en uit het Verre Oosten weinig tegenorders te verwachten waren, koos de Nederlandse politiek uiteindelijk voor de Land Rover. Dit door en door beproefde voertuig was volledig inpasbaar in het bestaande onderhoudssysteem. Bovendien zou gedeeltelijke assemblage in Nederland plaatsvinden en waren andersoortige tegenorders te verwachten. Er werden drie typen aangeschaft: de korte 88 inch Algemene Dienst, de lange 109 inch (in verschillende uitvoeringen) en de 109 inch Gewondentransport (GWT).In de wandelgangen van de KL "Zau" genaamd. Deze 'inch' aanduiding heeft betrekking op de wielbasis, de afstand tussen de assen (1 inch 2,54 cm).

Al snel na de invoering in 1977, kreeg de Land Rover een slechte reputatie. Over de oorzaken van de problemen die de Koninklijke landmacht (KL) had met de Land Rover zijn de meningen verdeeld geweest. Tegenwoordig is men het er wel over eens dat de 'Laro' geen slecht voertuig was, maar dat de vele modificaties de oorzaak waren van de grote technische problemen die de KL bij het gebruik ondervond. Zo wilde de landmacht (LM) uit logistieke overwegingen met Nekaf banden op Land Rovers kunnen rijden. De bandenmaat van de Nekaf week evenwel af van die van de Laro, met als gevolg dat draaiing van de steekassen (tordering) optrad.

De Land Rover was van oorsprong een voertuig met een benzinemotor, maar de NAVO schakelde over op diesel in de periode dat de aankoop van de Laro speelde. Daarom achtte de landmacht het noodzakelijk dat ook dit nieuwe lichte wielvoertuig met een dieselmotor werd uitgerust. Als belangrijkste modificatie geldt dan ook de vervanging van benzinemotoren door dieselmotoren, op de Land Rovers van de landmacht. Dit kon echter nauwelijks meer een modificatie (detailverandering die het principe onaangetast laat) genoemd worden.

British-Leyland verving aldus de benzine- door een dieselmotor. De problemen, in met name de aandrijving, worden hieraan toegeschreven. De British Army bleef, ondanks het 'dieselbeleid' van de NAVO, toch met benzinemotoren rijden. Zo ook de Koninklijke marine die, vanwege de nauwe samenwerking met de Royal Navy, met eenzelfde uitvoering reed. Hierdoor had de marine aanzienlijk minder problemen dan de landmacht met de dieseluitvoering. Vanaf 1980 schafte de Koninklijke marine overigens nieuwe typen Land Rovers, met verbeterde dieselmotoren, aan. De afwijkende bandenmaat en motor zijn de belangrijkste oorzaken van de problemen geweest met de Land Rover bij de KL. Er is veel discussie geweest tussen producent en afnemer over de vraag wie debet was aan de problemen. De KL viel te verwijten dat er teveel veranderingen moesten worden aangebracht, British-Leyland dat zij niet in staat is gebleken alle modificaties uit te voeren zonder kwaliteitsverlies.

Bovenstaande is geschreven naar aanleiding van een tentoonstelling ”Van Jeep tot Mercedes” in het Legermuseum te Delft in 1997. Dit verhaal is met nog vele andere verhalen over de 4x4 lichte terreinvoertuigen binnen de KL gebundeld in een uniek boekwerk/catalogus die verschenen is ten tijde van deze tenstoonstelling. Wie dit boekwerk tegenkomt, moet niet aarzelen, maar gewoon kopen. Want ze zijn zeldzaam voor de verzamelaar! (ISBN-90-6116-007-3)



zondag 31 januari 2010

Militaire kentekens LARO

Hoe moeilijk het vinden is van informatie over een Laro die binnen de krijgsmacht zijn diensttijd heeft volbracht, hoe makkelijk het nu even is om aan de hand van dit opgemaakte militaire kenteken tabel, het in ieder geval na te gaan is waar je Laro destijds voor was bestemd.



Heb je de beschikking over Domeinpapieren, waar het kenteken op staat vermeld, dan kun je in ieder geval achterhalen waar de Laro voor bedoeld was.

Maar over het kenteken valt moeilijk info op te halen zoals in de vorige posting vermeld.

Ga ook niet op een ex-militaire Laro ijverig aan het schuren (indien deze nog de volledige groene kleur heeft), want tussen de verflagen door kun je met name op de linkerwing (rechts vanaf de bestuurder) en linksachter van de Laro nog restanten tegen komen van de sjablonen. Deze geven een goed beeld bij welk onderdeel de Laro was ingekwartierd. Op de bumper (militair uitgevoerd met twee stukken er boven op) en rechtsachter kun je de restanten tegen komen van het voertuignummer.

Groene groet,

The Iron Nurse

In de volgende postings ga ik meer op de aantallen Laro's in bij de krijgsmacht en de levensduur die men er van verwachte.

zaterdag 30 januari 2010

Uit het archief


Eigenlijk is er best wel materiaal te vinden over de Zau in het algemeen, dienstmakkers verhalen, foto's e.d. Maar moeilijker wordt het als we wat dieper willen spitten in de historie van de Laro's bij defensie. Al verschillende opties geprobeerd om het militaire kenteken KX-49-07 van de Zau te achterhalen. Het is toch mooi om te weten waar de Zau zoal geweest is en wie er op gereden heeft. Maar misschien komen we er ooit nog wel achter.

Intussen de boel aan het archiveren en kijken wat nog leuk is om straks te vermelden op dit blog. Wat ik zelf nog steeds leuk vind is dat je hobby ook internationaal de nodige fotografische aandacht krijgt. Zo stond The Iron Nurse, oké... wat klein afgebeeld, in een artikel van de Land Rover Enthusiast van oktober 2008, over The War & Peace Show in Beltring (UK). Uit honderden gestalde voertuigen moeten ze ons er net uit pikken... gewoon leuk toch?!

Groene groet,

The Iron Nurse

woensdag 27 januari 2010

Documentatie algemeen


Natuurlijk kan ik een verhaal gaan op ratelen over het wel en wee van de The Iron Nurse. Maar bij een Zau hoort ook documentatie en aanverwante ”artikelen”. Ik ben maar eens begonnen met wat scan werk van documententen die betrekking hebben op het onderhoud van de Zau. In de rechterkolom staan diverse verwijzingen naar zowel onderhoudskaarten voor de Land Rover algemeen alsmede een link naar handboeken voor de Zau. Makkelijk bij het sleutelen.

BTW ik heb nog een dikke pil liggen van de compleet in detail geillustreerde onderdelen van de ambu met ieder NSN of MOS nummer van schroefje tot moertje. Tegen die tijd dat dit allemaal ingescand is als PDF zijn we wel een paar weken verder...

Documenten die ook nog zullen verschijnen zijn de complete detaillijsten van de inhoud van de Zau's, maar ook de voertuig decals en stickers. Hier moet we nog mee aan de gang evenals een maandelijkse screensaver met kalender met aangegeven militaire ruilbeurzen in de Benelux, Land Rover meetings enz, enz.

Eigenlijk genoeg materiaal om deze blog te vullen. En bij het schrijven, schieten mij nog meer ideetjes binnen.

Maar eerst de motor start klaar maken en de laatste voorbereidingen treffen voor het Ambuwintertreffen in Otterlo.

Groene groet,

The Iron Nurse

Nieuwe motor voor The Iron Nurse


Na enige maanden het ”kloppend hart” te moet missen uit The Iron Nurse (TIN) is er uiteindelijk een goed betrouwbaar blok aangeschaft via de firma Van Dam in Rhenen. Ontvangst is bijzonder hartelijk te noemen zeker als je in een eerder bezoek getrakteerd heb op friese oranjekoek.

Maar goed... blok achter op de aanhanger en weer 200 km terug naar onze ”heimat”. Nog even wat spul geregeld en uiteindelijk was er takeldag... Zondag de 17e met wat kunst en vliegwerk het blok er in getakeld. Laatste stukje was even behelpen, maar met ”geen haastklus” er van maken is alles uiteindelijk goed gelukt.

We zijn nu alweer een paar dagen verder en ben nu toe aan het startklaar maken van het blok van TIN. Enige probleem wat nu een beetje boven komt borrelen, is de brandstofpomp. De diesel komt niet uit de ontluchtingnippels van de pomp (wel bovenop) dus moet hier nog ”even” naar kijken... Lukt het niet dan zet ik de oude pomp van TIN er op. Maar dan moet je dat allemaal weer gaan afstellen.

Weekend is weer een beetje in zicht en de avonden kouder. Maar in het hok heb ik een fijne dieselkachel uit het leger staan die de boel op een goede werkbare temperatuur houdt (±16 graden in een hok van 15 mtr x 3.50 mtr x 5 mtr).

Nieuwe foto's volgen, maar eerst wat foto's van het nieuwe blok op takel”zon”dag van 17 januari j.l.

Groene groet,

The Iron Nurse

maandag 25 januari 2010

Het is een feit...


Door de blogkoorts van mijn collega geïnfecteerd te zijn heb ik maar besloten ook iets te maken over The Iron Nurse. Een voormalige ambulance van de Koninklijke Landmacht. Een originele uitgevoerde Land Rover SIII 109 met alle toeters en bellen. Ik zal trachten deze blog zo compleet mogelijk te voorzien van alle informatie die betrekking heeft op dit voertuig en de daarbij behorende nieuwswaarden en gadgets.

Groene groet,

The Iron Nurse